Polity

संविधानात्मक चौकटीवर प्रश्नमंजुषा – ऐतिहासिक पार्श्वभूमी-१

Welcome to your **संविधानात्मक चौकटीवर प्रश्नमंजुषा – ऐतिहासिक पार्श्वभूमी**

**१. ब्रिटीश ईस्ट इंडिया कंपनी पहिल्यांदा भारतात व्यापारासाठी कधी आली?**

**2. ईस्ट इंडिया कंपनीला भारतात व्यापार करण्याचा अधिकार कोणत्या सनदेनुसार देण्यात आला?**

**3. ईस्ट इंडिया कंपनीने बंगाल, बिहार आणि ओरिसा येथील 'दिवानी' (नागरी हक्क) कोणत्या वर्षी मिळवले?**

**4. 1857 च्या 'सैनिकांच्या बंडाचे' महत्त्व काय होते?**

**५. भारताच्या राज्यकारभाराची थेट जबाबदारी ब्रिटीश राजांनी कधी स्वीकारली?**

**६. भारताला ब्रिटिश राजवटीपासून कधी स्वातंत्र्य मिळाले?**

**७. भारताच्या संविधान सभेची स्थापना केव्हा झाली?**

**८. कोणत्या कायद्याने भारतावर ब्रिटिशांच्या राजकीय नियंत्रणाची सुरुवात केली?**

**९. 1773 च्या नियामक कायद्याचे मुख्य वैशिष्ट्य काय होते?**

**१०. भारतातील ब्रिटीश राजवटीची व्याख्या कोणते दोन टप्पे करतात?**

भारतातील ब्रिटिश कायदे आणि सुधारणांवर प्रश्नमंजुषा-२

Welcome to your **भारतातील ब्रिटिश कायदे आणि सुधारणांवर प्रश्नमंजुषा**

**१. 1773 च्या नियामक कायद्यानुसार बंगालचे पहिले गव्हर्नर-जनरल कोण होते?**

**2. कलकत्ता येथे कोणत्या कायद्याने सर्वोच्च न्यायालयाची स्थापना केली?**

**3. 1781 च्या सुधारित कायद्याचा प्राथमिक उद्देश काय होता?**

**4. कोणत्या कायद्याने भारतामध्ये दुहेरी सरकारची व्यवस्था सुरू केली?**

**५. कोणत्या कायद्यान्वये भारताच्या प्रदेशांना अधिकृतपणे 'भारतातील ब्रिटीश मालमत्ता' असे संबोधण्यात आले?**

**६. 1786 च्या कायद्यानुसार लॉर्ड कॉर्नवॉलिसला कोणते अधिकार देण्यात आले?**

**७. कोणत्या कायद्याने प्रथम ईस्ट इंडिया कंपनी ब्रिटिश सरकारच्या नियंत्रणाखाली आणली?**

**८. 1773 च्या रेग्युलेटिंग ॲक्ट अंतर्गत कंपनी कर्मचाऱ्यांवर कोणते निर्बंध लादले गेले?**

**९. 1784 च्या Pitt's India Act अंतर्गत बोर्ड ऑफ कंट्रोलची भूमिका काय होती?**

**१०. 1786 चा कायदा लागू करण्यामागील मुख्य कारण काय होते?**

सनद कायद्यांवरील प्रश्नमंजुषा (१७९३-१८५३)-०३

Welcome to your **सनद कायद्यांवरील प्रश्नमंजुषा (१७९३-१८५३)**-03

**१. 1793 च्या चार्टर ऍक्ट अंतर्गत भविष्यातील सर्व गव्हर्नर-जनरल आणि गव्हर्नरना कोणत्या गव्हर्नर-जनरलचे अधिकार विस्तारित करण्यात आले?**

**2. 1813 च्या चार्टर कायद्याचा भारतातील ब्रिटीश व्यापारावर काय मोठा परिणाम झाला?**

**3. ख्रिश्चन मिशनऱ्यांना धार्मिक कार्यासाठी भारतात प्रवेश करण्याची परवानगी कोणत्या कायद्यानुसार देण्यात आली?**

**4. सन 1833 च्या सनद कायद्याने सादर केलेली सर्वात लक्षणीय प्रशासकीय सुधारणा कोणती होती?**

**५. १८३३ च्या चार्टर ॲक्ट नंतर भारताचे पहिले गव्हर्नर जनरल कोण होते?**

**६. 1833 च्या चार्टर कायद्याने ईस्ट इंडिया कंपनीमध्ये कोणता महत्त्वपूर्ण बदल घडवून आणला?**

**७. कोणत्या कायद्याने भारतात नागरी सेवांसाठी खुली स्पर्धा सुरू करण्याचा प्रयत्न केला?**

**८. ब्रिटीश भारतातील शेवटचा चार्टर कायदा कोणत्या वर्षी पास झाला?**

**९. 1853 च्या चार्टर कायद्याचे खालीलपैकी कोणते वैशिष्ट्य नव्हते?**

**१०. 1853 चा चार्टर कायदा घटनात्मकदृष्ट्या महत्त्वाचा का मानला जातो?**

भारतीय राजकारणावर प्रश्नमंजुषा – सनद कायदे आणि राजवट नियम (१८५८-१९४७)-०४

Welcome to your **भारतीय राजकारणावर प्रश्नमंजुषा – सनद कायदे आणि राजवट नियम (१८५८-१९४७)**

**१. 1853 च्या सनद कायद्याने कायदेविषयक प्रक्रियेत कोणती महत्त्वपूर्ण सुधारणा आणली?**

**2. 1853 च्या सनद कायद्यानुसार विधान परिषदेत किती नवीन सदस्य जोडले गेले?**

**3. 1854 ची मॅकॉले समिती कोणत्या प्रमुख सुधारणांशी संबंधित आहे?**

**4. 1853 च्या चार्टर ऍक्टचे प्रमुख राजकीय महत्त्व काय होते?**

**५. भारतातील ईस्ट इंडिया कंपनीची राजवट अधिकृतपणे कोणत्या कायद्याने संपवली?**

**६. 1858 च्या भारत सरकार कायद्यानुसार भारताचे पहिले व्हाईसरॉय कोण बनले?**

**७. 1858 च्या भारत सरकारच्या कायद्याने कोणती मोठी प्रशासकीय सुधारणा सुरू केली?**

**८. 1858 च्या भारत सरकारच्या कायद्याने कोणत्या दुहेरी प्रशासकीय संस्था रद्द केल्या?**

**९. 1858 च्या भारत सरकार कायद्यानुसार स्थापन झालेल्या भारतीय परिषदेत किती सदस्य होते?**

**१०. 1858 च्या भारत सरकारच्या कायद्याचा प्राथमिक उद्देश काय होता?**

“भारतीय संविधान प्रश्नमंजूषा”-०५

Welcome to your "भारतीय संविधान प्रश्नमंजूषा"

1. भारतीय राज्यघटना कोणत्या संस्थेने तयार केली?

2. भारतीय राज्यघटनेच्या मसुदा समितीचे अध्यक्ष कोण होते?

3. भारताच्या संसदीय प्रणालीला कोणत्या देशाच्या संविधानाने प्रेरित केले?

4. वस्तुनिष्ठ ठराव (1946) कशावर भर देतो?

5. भारतीय राज्यघटनेतील मूलभूत अधिकारांची कल्पना कुठून घेतली आहे?

6. खालीलपैकी कोणते भारतीय राज्यघटनेचे वैशिष्ट्य नाही?

7. भारतीय राज्यघटना कधी स्वीकारण्यात आली?

8. खालीलपैकी कोणत्या देशाचा भारतीय राज्यघटनेवर प्रभाव पडला?**

9. भारतीय राज्यघटनेतील कोणती तरतूद असमानता कमी करण्यासाठी सरकार कार्य करते याची खात्री देते?**

10. भारतीय राज्यघटनेतील ‘स्वातंत्र्य, समता आणि बंधुता’ ही कल्पना कुठून घेतली आहे?**

भारतीय राज्यघटनेवरील महत्त्वाचे MCQs

Welcome to your भारतीय राज्यघटनेवरील महत्त्वाचे MCQs

1. भारतीय राज्यघटनेच्या कोणत्या भागात नागरिकांच्या मूलभूत हक्कांचा समावेश आहे?

2. भारतीय राज्यघटनेत "राज्य" या संज्ञेचा समावेश कोणत्या कलमात केला आहे?

3. "भारतीय राज्यघटनेचा जनक" म्हणून कोणाला ओळखले जाते?

4. भारतीय राज्यघटनेचे प्रेरणास्थान (Preamble) कोणत्या घटनेवर आधारित आहे?

5. संविधानातील कोणते कलम आपत्कालीन अधिकारांशी संबंधित आहे?

6. भारतीय राज्यघटनेनुसार कोणते नागरिकत्वाचे तत्त्व स्वीकारले आहे?

7. भारतीय घटनेचा कोणता भाग ‘भारतीय लोकशाहीचा आत्मा’ म्हणून ओळखला जातो?

8. राज्यपालाची नियुक्ती कोण करते?

9. राज्यघटनेतील ७४वा घटनादुरुस्ती कायद्याचा संबंध कोणाशी आहे?

10. भारतीय राज्यघटनेच्या कोणत्या कलमानुसार राष्ट्रपती आपत्कालीन स्थिती जाहीर करू शकतो?

Scroll to Top